Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna (CBT)
Czym jest terapia poznawczo-behawioralna?
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (ang. Cognitive-Behavioral Therapy – CBT) powstała w latach sześćdziesiątych. Za jej założycieli uznaje się Aarona T. Becka i Alberta Ellisa. Nazwa odwołuje się do znaczenia, jakie ten model terapeutyczny przypisuje „poznaniu” (ang. cognition), czyli sposobowi myślenia i postrzegania rzeczywistości oraz zachowaniu (ang. behaviour). Często nasz sposób myślenia o sobie, innych i otaczającym nas świecie może przyczyniać się do trwania przeżywanych trudności.
Nasze reakcje i zachowania (np. unikanie sytuacji trudnych, zamartwianie czy wycofywanie się) również mogą na dłuższą metę skutkować pogłębieniem problemu i w rezultacie gorszym samopoczuciem. Zadaniem klienta i terapeuty jest zrozumienie, jak ten pierwszy myśli i reaguje, kiedy pojawiają się trudne sytuacje i negatywne emocje. Następnie na tej podstawie podjęta zostaje praca nad zmianą wzorców wzmacniających nasze problemy.
Terapeuta CBT wraz z klientem szuka źródeł obecnych trudności w przeszłych doświadczeniach i zbudowanych na ich podstawie wzorcach myślenia i reagowania badając je w kontekście tego, jak „tu i teraz” wpływają na nasze reakcje, emocje i sposób myślenia. Terapeuta i klient występują tu w roli partnerów wspólnie identyfikujących te wzorce i rozwiązujących problemy.
Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna w praktyce?
Podejście poznawczo-behawioralne cechuje potwierdzona latami badań skuteczność w leczeniu wielu zaburzeń, m.in. lękowych, nastroju, niskiej samooceny, zespołu stresu pourazowego, problemów ze snem i nadmiernego perfekcjonizmu. Terapeuta i klient wspólnie pogłębiają rozumienie źródła mechanizmów przyczyniających się do trudności emocjonalnych i odkrywają związki między emocjami, myślami i zachowaniami, które pojawiają się w różnych sytuacjach.
W trakcie terapii klient oprócz uczestniczenia w spotkaniach wykonuje również między sesjami zadania zaplanowane razem z terapeutą. Proces ten jest szansą na eksperymentowanie z nowymi sposobami reagowania na różne sytuacje i myślenia o nich, a także utrwalenie nowych sposobów patrzenia na swoje emocje i trudności w codziennym życiu. Dzięki temu pod koniec terapii klient zdobywa doświadczenie umożliwiające samodzielne kontynuowanie pracy nad sobą poza gabinetem.
Więcej o terapii poznawczo-behawioralnej można dowiedzieć się z książki Judith S. Beck „Terapia poznawczo-behawioralna” oraz publikacji Dennis Greenberger i Christine A. Padesky „Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia”.
Zalety terapii poznawczo-behawioralnej:
- Relacja terapeutyczna w CBT jest oparta na współpracy z terapeutą jako ekspertem w zakresie psychoterapii i klientem jako ekspertem w zakresie swojego doświadczenia
- Skuteczność podejścia poznawczo-behawioralnego jest poparta badaniami naukowymi
- CBT pomaga zrozumieć, jak nasza przeszłość obecnie wpływa na nasze myślenie, emocje i zachowanie
- Terapia CBT uczy konkretnych umiejętności radzenia sobie - także między spotkaniami
- Terapeuta i klient wspólnie szukają odpowiedzi i rozwiązań problemów związanych z celami terapii
- Zależnie od zgłaszanego problemu terapia może być krótko lub długoterminowa
Poznaj inne nurty, na których oparta jest terapia w naszym gabinecie:
